ca 1745-1790

‘De Zwarte Mozart’. Zo werd Joseph Bologne door vroege muziekhistorici genoemd. Maar dat doet onrecht aan een van de kleurrijkste en veelzijdigste figuren uit de hoogklassieke tijd. Joseph Bologne, Chevalier de Saint-Georges werd geboren op het Caraïbische eiland Guadeloupe als zoon van een planter en zijn Afrikaanse slaaf Nanon. De vader nam Nanon en hun zoon in 1747 voor twee jaar mee naar Frankrijk, om valse beschuldigingen van moord in Guadeloupe te ontlopen. Nadat hij een koninklijk pardon had gekregen, keerde het gezin voor een paar jaar terug naar Guadeloupe, maar in 1753 verhuisden ze definitief naar Frankrijk.

De jongen toonde een ongewoon atletisch talent. Hij begon op 13-jarige leeftijd met schermen en ontwikkelde al snel formidabele vaardigheden die hem in 1764, op 19-jarige leeftijd, een positie opleverden als lid van de garde van de koning. Die benoeming ging gepaard met de titel van Chevalier. Zijn persoonlijkheid, legendarische zwaardvechtkunst en exotisch uiterlijk maakten hem populair bij de Parijse adel, en veel contemporaine verslagen maken melding van zijn succes bij de dames.

Er is weinig informatie bewaard gebleven over de muzikale opleiding van Joseph Bologne, maar uit enkele aan hem opgedragen werken van de componist François-Joseph Gossec en de Italiaanse violist en componist Antonio Lolli blijkt dat hij waarschijnlijk bij beiden heeft gestudeerd. We weten dat hij in 1769 toetrad tot Gossecs orkest ‘Concert des Amateurs ‘ en al snel bevorderd werd tot concertmeester. In de jaren 1770 begon hij als solist op te treden, onder andere met uitvoeringen van zijn eigen concerti. Deze werken getuigen van zijn superieure techniek, en van het voordeel dat hij vond in de strijkstok waarmee strijkstokkenbouwer Tourte kwam. Halverwege de jaren 1770 leidde Joseph Bologne het Concert des Amateurs, dat al snel werd beschouwd als een van de beste orkesten van Europa, tot het in 1781 bij gebrek aan financiën werd opgeheven.

Gedurende een groot deel van de laatste 25 jaar van zijn leven verdiende Joseph Bologne de kost als musicus, zowel met optredens als met componeren. Zijn twee strijkkwartetten behoorden tot de eerste kwartetten die in Parijs werden uitgegeven. Vanaf 1776 legde hij zich meer toe op het componeren van opera's en genoot hij het beschermheerschap van Mme de Montesson en de hertog van Orléans. Joseph Bologne was een van de oprichters van het Concert de la Loge Olympique (in feite de opvolger van het Concert des Amateurs). Hij leidde dat orkest toen het de Parijse Symfonieën bij Haydn bestelde.