Componist: Johann Sebastian Bach
Première: eerste versie wrs in 1742 gereed te Leipzig
Die Kunst der Fuge is misschien wel het meest mysterieuze werk van Johann Sebastian Bach. In gedrukte vorm dateert het uit 1751 of 1752. Het originele handschrift van het eerste concept wordt in Berlijn bewaard. Recent onderzoek naar de door Bach gebruikte papiersoort heeft aangetoond dat de verzameling fugakunst tussen 1739 en 1747 moet zijn ontstaan. Latere toevoegingen na de grote accolade na het veertiende deel behoren dus niet tot het eerste concept.
Over de oorspronkelijke volgorde van de op één enkel thema gebaseerde veertien delen is de wetenschap nog altijd verdeeld. De componist zelf heeft ze in het origineel niet genummerd. Vandaar dat de uitgave van 1751 een verdeling geeft waar alle latere uitbreidingen aan zijn toegevoegd. Een zekere logica kan aan die volgorde niet ontzegd worden, te meer omdat beweerd wordt dat Bach in de gedrukte uitgave ook een hand gehad zou hebben.
Ook over de vraag voor welk instrument de verzameling fuga’s bestemd is, splijten nog altijd de muziekwetenschappelijke gemoederen. Volgens musici als Gustav Leonhardt, Ton Koopman en Reinhard Goebel zijn ze onbetwist voor klavecimbel bedoeld. Wat de stemvoering en de technische uitvoering betreft dragen ze daarvoor overtuigende argumenten aan. Maar wie ze op orgel hoort vertolken, loopt er ook niet voor weg. Integendeel zelfs, hoewel de uitvoering van sommige delen kunst- en vliegwerk vraagt of zelfs concessies vereist. Uitvoering blijft een tour de force.