Componist: Johannes Brahms

Librettist: Johannes Brahms

Première: 18-02-1869 te Leipzig

Toelichting

Met het woord 'Requiem' wordt van oudsher de katholieke mis voor de gestorvenen, de Missa pro defunctis aangeduid. Gezongen in het Latijn, de taal van de Roomse kerk, zijn de woorden 'requiem aeternam' - eeuwige rust - de eerste woorden die bij een requiem-mis gezongen worden. Een van de grote vernieuwingen die Luther begin 16e eeuw invoerde, was het gebruik van het Duits in de protestantse eredienst. Zijn Duitse Bijbelvertaling werd een belangrijk monument in de geschiedenis van de Duitse taal.

Brahms componeerde geen muziek op een Duitse vertaling van de katholieke requiem-tekst (dat zou Das Deutsche Requiem hebben opgeleverd), maar stelde als groot kenner van de Luther-bijbel zelf een bloemlezing samen uit het Oude en het Nieuwe Testament. De teksten hebben in eerste instantie vooral betrekking op menselijke zaken als leed en vergankelijkheid. Daartegenover staat een aantal sleutelbegrippen als hoop, eeuwig leven maar vooral ook troost. Zodoende ontstond op hoogstpersoonlijke wijze Ein Deutsches Requiem.

Het heeft lang geduurd voordat Brahms Ein Deutsches Requiem had voltooid. De eerste twee delen ontstonden in 1861, maar de première van het complete stuk was pas in 1869. De jaren daarvoor waren reeds voltooide delen al in première gegaan.