Componist: Richard Wagner

Librettist: Richard Wagner

Première: 18-08-1876 te Bayreuth

Korte inhoud

Siegfried neemt afscheid van Brünnhilde om te beginnen aan een tocht langs de Rijn. In zijn burcht aan de Rijn heerst Gunther over de Gibichungen. Hij is ongehuwd, evenals zijn zuster Gutrune, en dit wordt uitgebuit door hun halfbroer Hagen. Hij laat de voorbijtrekkende Siegfried door Gutrune een drank aanbieden die hem Brünnhilde doet vergeten en weet dan te bewerkstelligen dat Siegfried voor Gunther door het vuur gaat om Brünnhilde te veroveren om vervolgens met Gutrune te kunnen trouwen, waarbij het uiteindelijk de bedoeling is dat Hagen zelf in het bezit komt van de ring. Siegfried dringt door het vuur, maar met behulp van de Tarnhelm heeft hij de gedaante van Gunther aangenomen. Hij ontneemt Brünnhilde met geweld de ring en voert haar mee als bruid van Gunther. Later herkent Brünnhilde Siegfried en als zij de ring aan diens vinger ziet, realiseert zij zich op welke manier zij bedrogen werd. Zij beschuldigt Siegfried van verraad en smeedt met Gunther en Hagen een plan om hem te doden. De uitvoering wordt overgelaten aan Hagen, die tijdens een jachtpartij Siegfried een drank aanbiedt die hem zijn geheugen teruggeeft. Als Siegfried zich dan Brünnhilde herinnert en daarmee het 'verraad' bewijst, stoot Hagen hem zijn speer in de rug. Gunther eist de ring op voor Gutrune, Siegfrieds bruid, en wordt dan eveneens door Hagen gedood, maar dan verschijnt Brünnhilde en verklaart dat zij in werkelijkheid de bruid van Siegfried was. Zij laat een brandstapel voor de dode held oprichten en stort zich met de ring op de brandstapel, waarna de Rijndochters via de buiten de oevers tredende Rijn de ring komen oppikken. Als Hagen poogt de ring uit het water te halen, wordt hij door de Rijndochters meegesleurd in de diepte. Intussen stijgen de vlammen van de brandstapel op naar het Walhalla, waarmee het einde van de goden bezegeld is. Als ook het Walhalla in vlammen is opgegaan, treedt de Rijn buiten haar oevers en dooft het vuur.

Toelichting

Götterdämmerung is de derde dag in een voorspel en drie bedrijven van het vierdelige werk Der Ring des Nibelungen. Dit is een tetralogie van Wagner, door de componist zelf genoemd: 'Ein Bühnenfestspiel für drei Tagen und ein Vorabend'. Het libretto van de componist is gebaseerd op episoden uit de Noorse en Germaanse sagen.
Dit groots opgezette muziekdrama met een totale speelduur van ongeveer veertien uur, ontstond in de periode 1848-1874.