Componist: Leos Janáček

Librettist: Leos Janáček

Première: 21-01-1904 te Brno

Korte inhoud

Jenůfa is verliefd op Števa en is zwanger van hem, maar houdt dit laatste voor haar familie verborgen. Ze is bang dat hij als soldaat gerekruteerd wordt, omdat ze dan niet zouden kunnen trouwen. Jenůfa's stiefmoeder, de kosteres, gebiedt het stel het huwelijk een jaar uit te stellen. Števa's halfbroer Laca, die verliefd is op Jenůfa, maar wiens toenaderingspogingen worden afgewezen, verwondt in een vlaag van woede en jaloezie Jenůfa's wang.

In totale afzondering bevalt Jenůfa een half jaar later van een zoon in het huis van de kosteres. De kosteres ontbiedt Števa en smeekt hem met Jenůfa te trouwen. Vanwege haar litteken in het gezicht houdt hij echter niet meer van haar en verlooft zich met Karolka. Laca wil nog steeds met Jenůfa trouwen, maar als hij verneemt dat zij een kind gekregen heeft, is hij ontzet. Daarop besluit de kosteres het kind te vermoorden. Ze vertelt Jenůfa, dat het kind gestorven is toen zij ziek was en moedigt haar aan met Laca te trouwen.

Twee maanden later trouwen Laca en Jenůfa. Op het moment dat de kosteres haar huwelijkszegen wil geven, komt het bericht binnen dat er een kinderlijkje gevonden is. Als Jenůfa daarop van moord beschuldigd wordt, bekent de kosteres schuld. Aanvankelijk is Jenůfa ontsteld, maar op een gegeven moment begrijpt zij haar stiefmoeder. Jenůfa en Laca besluiten ten slotte uit vrije wil het leven met elkaar te delen.

Toelichting

Pas met Jenůfa drong Leoš Janáček door als componist voor het muziektheater.
Op zijn vijftigste vond Janáček een persoonlijke operastijl die op een creatieve wijze omspringt met volksmuziek en essentieel vertrekt van het natuurlijke ritme van de spreektaal.

Daarmee creëert hij een diepgaand psychologisch drama dat zijn voortzetting zou vinden in latere werken zoals Káta Kabanová en Uit een dodenhuis.