Componist: Modest Moessorgski
Première: gecomponeerd in 1867
Moessorgski is zijn leven lang bezig geweest met het symfonsiche gedicht Nacht op de kale berg. Het begint in 1858 met ideeën voor een opera, met als inspiratiebron het verhaal De avond voor Sint-Jan van Gogol.
Pas in 1867 schrijft Moessorgski daadwerkelijk het een en ander uit. Hijzelf is zeer tevreden Zijn mentor en vriend Mili Balakirev was echter niet tevreden en vond de muziek onzinnig. De grillige structuur, de wilde klanken, de ongewone opeenvolging van akkoorden: deze muziek leek op niets. Moessorgski heeft het werk vervolgens nooit tot uitvoering gebracht, maar gebruikte wel delen ervan in ander werk.
Het werk verkreeg pas na de dood van Moessorgski grote bekendheid door de bewerking die Rimski-Korsakov ervan maakte. Tegelijkertijd lijkt deze versie totaal niet op wat Moessorgski aanvankelijk voor ogen stond, of op hetgeen hij in een eerste partituur realiseerde. “Mijn muziek is Russisch en onafhankelijk van vorm en karakter, vurig en chaotisch van toon,” schreef de componist aan een vriend. “Ik praat veel over mijn Nacht, waarschijnlijk omdat ik in deze ondeugende grap van mij een werkelijk Russische en originele prestatie zie, bepaald vrij van Duitse diepgang en routine, geboren (...) op Russische grond en gevoed met Russisch graan.”
Moessorgski was in zijn partituur zo ver buiten de bekende paden gegaan, dat men meer dan honderd jaar lang geen raad wist met deze ongepolijste, rauwe, verrassende muziek.