Componist: Hector Berlioz
Première: 05-12-1830 te Parijs
Een jonge kunstenaar die te verlegen is om een afspraakje te maken met de vrouw waarop hij tot over z’n oren verliefd is, wordt gedreven tot wanhoop en geeft zich over aan allerlei wilde, angstaanjagende fantasieën. Dit is in een notendop het levensverhaal van Berlioz dat de achtergrond vormt van zijn Symphonie Fantastique.
Een hartstochtelijke verliefdheid en een grote interesse in het werk van Beethoven bracht Berlioz ertoe het op vele vlakken vernieuwende Symphonie fantastique te schrijven. Berlioz zocht naar manieren om zijn soms heftige muzikale ideeën te structureren.
De Symphonie fantastique is een vijfdelige symfonie waarbij de delen bijeen worden gehouden door eeb zogenaamd idée fixe, een motief dat in verschillende vermommingen in al de vijf delen voorkomt. Een concept dat als voorloper diende van het ‘Leitmotiv’ dat later in de opera’s van Wagner een vlucht neemt.
In de Symphonie fantastique vertegenwoordigt de ‘idée fixe’ - hoe kan het ook anders - het beeld van Berlioz’ grote liefde, de actrice Harriet Smiths. In het eerste deel is dit thema nog sensueel en intiem van aard. Maar naar mate de symfonie vordert, verandert het thema van karakter. Aan het slot blijkt het thema getransformeerd tot een groteske en ellendige vorm, waarvan de macabere lading nog eens extra onderstreept wordt door het Dies Irae-citaat.