Componist: Richard Wagner

Librettist: Richard Wagner

Première: 10-06-1865 te München

Korte inhoud

Op een schip in de vroege middeleeuwen. Tristan heeft indertijd de geliefde van de Ierse prinses Isolde in een gevecht gedood en heeft daarna haar hand gevraagd voor zijn oom, koning Marke. Op weg naar diens kasteel biedt de zwaar beledigde Isolde hem onder het mom van een verzoeningsdrank de gifbeker aan, maar door toedoen van haar vertrouweling Brangäne drinken zij de liefdesdrank en vallen in elkaars armen. Na Isoldes huwelijk met Marke zetten zij hun relatie voort, maar hun verhouding wordt door ridder Melot aan de koning verraden. In een gevecht met Melot wordt Tristan dodelijk getroffen en zijn dienaar Kurwenal brengt hem naar zijn eigen kasteel in Bretange. Daar wachten zij op de komst van Isolde, de enige die hem kan genezen. Zij arriveert echter te laat en bij het lichaam van de in haar armen overleden Tristan sterft zij haar eigen liefdesdood.

Toelichting

Tristan und Isolde is gebaseerd op een 13e-eeuws Duits gedicht, welke weer gebaseerd was op een oude Keltische legende. Wagner doordrenkte dit verhaal met de visie van Schopenhauer door wie hij op dat ogenblik erg beïnvloed werd: in het leven is geen plaats voor de wil van de afzonderlijke mens. Mogelijk speelde de beëindiging van de affaire met Mathilde Wesendonck ook nog een rol bij de totstandkoming van het deze trieste liefdesgeschiedenis. Een verhaal over een liefde die alleen verwezenlijkt kan worden als de geliefden hun levenswil durven op te zeggen opdat zij verenigd kunnen worden in een wereld waarin geen bestaan meer mogelijk is.
Hoe het ook zij, Tristan und Isolde is ook de opera waarin Wagner het samen laten komen van muziek en verhaal vervolmaakte, waarin elk personage zijn eigen muzikale thema verkreeg dat zich in de loop van de opera ontwikkelde. Kortom, een Gesamtkunstwerk.