Eendaagse reizen bij MUSICO Reizen – seizoen 2023-2024

Donizetti’s comedie met de hoge c

De opéra comique La fille du régiment gaat over een meisje dat opgroeit tussen militairen, totdat ontdekt wordt dat zij de verloren dochter van een markiezin is. Donizetti’s komedie is vooral beroemd vanwege de aria ‘Pour mon âme’, waarin de tenor maar liefst negen keer een hoge C moet zingen. Ondanks de desastreuze première in 1840 werd de opera ongekend populair in Frankrijk in de loop van de 19e eeuw. La fille du régiment bevat dan ook onweerstaanbaar aanstekelijke, opzettelijk zorgeloze en vrolijke melodieën, maar weet ook regelmatig te ontroeren.

10 september 2023 – Oper am Rhein, Düsseldorf

Hoe liefde omslaat in bloeddorst

Richard Strauss baseerde zijn eenakter Salome op het gelijknamige toneelstuk van Oscar Wilde. Het Bijbelse gegeven verhaalt over Salome, dochter van Herodias. Wanneer Salome het feest aan het hof van Judea en de begerende blikken van haar stiefvader koning Herodes ontvlucht, raakt ze bedwelmd door de stem van de profeet Jochanaan (Johannes de Doper). Wanneer hij haar liefde afwijst, slaat haar verlangen om in bloeddorst. In een spel vol manipulatie, machtsvertoon en verleiding danst Salome voor haar stiefvader. Zo dwingt ze de onthoofding van Jochanaan af. Eindelijk kan ze zijn lippen kussen, die naar bitter bloed smaken. De opera shockeerde het publiek aan het begin van de 20e eeuw, en de zangeres die de première zong, weigerde de sensuele ‘Dans met de zeven sluiers’ uit te voeren: een danseres nam hiervoor haar plaats in.

15 oktober 2023 – Musiktheater im Revier, Gelsenkirchen

Gevangen in een familievete

De balletmuziek voor Romeo & Julia behoort tot Prokofjevs grootste meesterwerken. Het emotionele bereik en de schaal van het werk zijn uniek in de balletwereld. De componist had lang moeite met het tragische einde van het werk, omdat naar eigen zeggen ‘levende mensen kunnen dansen, doden niet’. Daarom herschreef Prokofjev aanvankelijk dat slot: Romeo verscheen net op tijd om de ramp te voorkomen, zodat het ballet toch nog een gelukkig einde kende. Maar de choreografen die hem gedurende het componeren steeds van advies dienden, deden hem inzien dat hij met zo’n ingreep te ver ging en dat hij het oorspronkelijke werk naar de letter moest volgen. In de uiteindelijk versie krijgt Julia dus alleen wat langer de tijd om te sterven dan bij Shakespeare.

29 oktober 2023 – Aalto-Musiktheater, Essen

Ongebreidelde machtshonger

In Shakespeares tragedie Macbeth leidt ongebreidelde machtshonger tot steeds meer moorden. Zoals Verdi later overwoog zijn eveneens op Shakespeare gebaseerde Otello aanvankelijk Jago te noemen naar de aanstichter van alle kwaad, had hij Macbeth misschien ook beter Lady Macbeth kunnen noemen. Veel meer dan hij is zij de drijvende kracht achter de stapeling van moorden en ellende. Het zijn ook bij uitstek de door haar gedomineerde scènes, waarin muziek en drama organisch in elkaar overgaan en waarin Verdi zich van zijn meest vernieuwende kant laat zien. De componist was uitermate tevreden met het resultaat: hij vond Macbeth een van de meest geslaagde opera’s uit zijn vroege carrière.

12 november 2023 – Aalto-Musiktheater in Essen
NB. Deze reis is volgeboekt, u kunt zich wel opgeven voor de wachtlijst.

Een aaneenrijging van dolle verwikkelingen en ondeugende smiechtenstreken

In 1883 flopte de Strauß-operette Eine Nacht in Venedig bij de première in Berlijn. Aan de muziek lag het niet, want die liep over van de verrukkelijke melodieën. De oorzaak was het zwakke libretto. Een tweede versie bleek in Wenen meer succesvol. Het verhaal begint wanneer de hertog van Urbino, een notoire rokkenjager, het carnaval in Venetië bezoekt en er zijn zinnen zet op de mooie Barbara, de vrouw van senator Delaqua. De senator is echter op de hoogte van de verleidingsplannen en laat zijn vrouw per gondel naar het nabije Murano brengen. Daar verblijft zij voor de duur van het carnaval veilig en onbereikbaar bij een oude non. Tenminste, dat dénkt de hertog. Geheel zoals het genre voorschrijft, volgt een aaneenrijging van dolle verwikkelingen en ondeugende smiechtenstreken.

10 december 2023 – Musiktheater im Revier, Gelsenkirchen

Hoe trouw en lichtzinnigheid elkaar aantrekken en afstoten

Met Jevgeni Onegin schreef Poesjkin een baanbrekende roman in verzen over de veranderende normen en zeden van het 19e-eeuwse Rusland. Poesjkin, nog altijd geëerd als de grootste Russische dichter uit de geschiedenis, koppelde proza aan poëzie in een lichte stijl, met vernieuwende rijmschema’s. Bovendien beschreef hij ongewoon treffend het leven in het feodale Rusland. Tsjaikovski selecteerde een handvol scènes uit het boek van Poesjkin, net genoeg om de algemene strekking het verhaal te kunnen vertellen, en behield grotendeels diens oorspronkelijke verzen. Hij gaf het werk dan ook de beschrijving ‘lyrische scènes’. Dat beschrijft de opera goed: geen ingewikkeld plot en bovenmenselijke personages. Het is in dat opzicht een verrassend eenvoudige opera. In Tsjaikovski’s bewerking staat niet het verhaal centraal, maar de personages en hun denk- en vooral gevoelswerelden.

3 maart 2024 – Oper am Rhein, Düsseldorf

Een tijdloos verhaal over liefde en dood

‘Aangezien ik in mijn leven nooit echt het liefdesgeluk heb ervaren, wil ik een gedenkteken oprichten voor deze mooiste aller dromen, een werk waarin van begin tot einde deze liefde volledig tot uitdrukking kan komen’, zo schreef Richard Wagner aan Franz Liszt in december 1854. In die periode maakte hij de eerste schetsen voor Tristan & Isolde. In dit groots opgezette liefdesepos laat Wagner ons het verzengende verlangen van twee geliefden voelen: de ridder Tristan en de Ierse prinses Isolde die aan Tristans oom, koning Marke van Cornwall, wordt uitgehuwelijkt.
Met Tristan & Isolde sloeg Wagner resoluut nieuwe muzikale wegen in: zijn ‘unendliche Melodie’ die nooit een rustpunt bereikt, spiegelt op onnavolgbare wijze de onmogelijke liefde van de hoofdpersonages.

(Let op! Deze opera duurt tot ca 21.15 uur, we zullen om ca 21.30 uur terugrijden naar Nederland.)

28 april 2024 – Aalto-Musiktheater, Essen

Bellini’s adaptie van het beroemde liefdeskoppel

Met I Capuleti e i Montecchi wilde Bellini revanche nemen voor het fiasco van zijn vorige opera Zaira in 1829. Daar slaagde hij volledig in, want deze opera was een daverend succes, hoewel hij een aantal delen uit Zaira hergebruikte, aangezien hij maar anderhalve maand de tijd had om de nieuwe opera te componeren. Het meeslepende en tragische verhaal over Romeo en Julia was precies het soort onderwerp dat Bellini aansprak. Hij komt in deze opera dan ook tot ongekende hoogten, vooral in melodisch opzicht. Het libretto neemt niet Shakespeares versie als uitgangspunt, maar een Italiaans toneelstuk. We zien in deze versie dus niet hoe Romeo en Julia elkaar leren kennen, maar zijn getuige van de laatste dag in het leven van de geliefden. Geen ontluikende liefde dus, maar volop tragiek, die Bellini als geen ander in zijn prachtige muziek weet te vangen.

5 mei 2024 – Oper am Rhein, Düsseldorf
NB. Dit betreft een concertante opvoering.

Intens drama over verstikkende familiebanden

Leoš Janáceks Jenůfa is een ongekend aangrijpende opera. Met zijn naturalistische schildering van het Moravische platt elandsleven wordt het verhaal nergens sentimenteel of melodramatisch. Tien jaar, van 1894 tot 1904, werkte de Tsjechische componist aan deze hartenkreet: het betekende de opmaat voor een serie unieke opera’s, in een volstrekt eigen sti jl. Janácek baseerde zijn opera op het toneelstuk Haar pleegdochter van Gabriela Preissová, dat handelt over de kosteres Buryjovka die het weesmeisje Jenůfa onder haar hoede heeft. Jenůfa raakt zwanger van haar knappe maar arrogante stiefbroer Števa. Wanneer die weigert met haar te trouwen, ontspint zich het tragische verhaal. Janácek putte voor zijn opera sterk uit de Boheemse en Moravische volksmuziek en wisselt gedreven ritmes af met lyrisch opbloeiende muziek.

19 mei 2024 – Oper am Rhein, Düsseldorf

Politieke intrige en passie

De spanning tussen individu en collectief, tussen privé en publiek, was een geliefd thema van Giuseppe Verdi, en komt in geen ander werk zo indringend naar voren als in Don Carlo. Het is Verdi’s meest ambitieuze opera: het grootschalige werk, dat hij oorspronkelijk in het Frans componeerde voor de Opéra in Parijs, bevat meer noten dan welke andere opera van de componist ook. Schillers beklemmende toneeldrama vormt de bron voor de opera: kroonprins Carlos heeft niet alleen een onmogelijke liefde opgevat voor Elisabeth van Valois die is uitgehuwelijkt aan zijn vader, koning Filips II van Spanje, maar worstelt tevens met zijn plek in de wereld en in een politiek bestel dat gekenmerkt wordt door nietsontziende machtspolitiek en de hardvochtige religieuze onderdrukking door de Inquisitie. Het resultaat is een claustrofobische thriller rond politiek, vrijheid en liefde. Verdi maakte verschillende versies van de opera; bij de Deutsche Oper am Rhein heeft men gekozen voor de Italiaanse versie in vier aktes.

9 juni 2024 – Oper am Rhein, Düsseldorf

Preußlers ‘coming-of-age’-verhaal over de verleidingen van macht

Het boek Krabat van de meesterverteller Otfried Preußler draait om kwaadaardige magie ten tijde van de Dertigjarige Oorlog in Duitsland. ‘Mijn Krabat […] is het verhaal van een jongere die betrokken raakt bij duistere krachten waardoor hij gefascineerd raakt, tot hij beseft waar hij in verzeild is geraakt. Het is tegelijkerti jd mijn verhaal, het verhaal van mijn generatie, en het is het verhaal van alle jongeren die in aanraking komen met macht en haar verleidingen daarin verstrikt raken,’ zei Preußler over dit meesterwerk.
Voor het Stuttgarter Ballett choreografeerde Demis Volpi in 2013 dit ‘coming of age’-verhaal tot een avondvullende voorstelling, op muziek van onder meer Pēteris Vasks, Philip Glass en Krzysztof Penderecki.

16 juni 2024 – Oper am Rhein, Duisburg