“De kwaliteit van het muzikale product gaat boven alles…”
De één overwoog medicijnen te studeren. De ander wilde met dieren werken. Ze kozen allebei voor muziekwetenschap. Weliswaar om verschillende redenen, maar allebei uit liefde voor de muziek. Die liefde is ook de leidraad voor elke opera- of concertreis die MUSICO-directeuren Taco Stronks en Remco Roovers samen met hun ploeg organiseren. Wie zijn ze en wat drijft ze?
Ze zijn een team dat het soms in volstrekte harmonie oneens is. Ze leggen hier en daar andere accenten om telkens weer samen bij dat ene punt uit te komen: de kwaliteit van het muzikale product gaat boven alles. “Het bedrijf moet rendabel zijn, want we zijn verantwoordelijk voor onze medewerkers, toch denken wij niet in de eerste plaats als handelaren”, zegt Taco.
Remco wilde medicijnen studeren, maar hij volgde zijn muzikale hart. Naast muziekwetenschap studeerde hij zang aan het conservatorium. Hij zong onder meer solo – vooral oratorium – en in het Groot Omroepkoor. Ondertussen begeleidde hij korte reizen bij Wolvekamp Muziekreizen een bedrijf van recensent en pianist Walter Wolvekamp.
Taco was van jongs af aan begaan met het lot van dieren en wilde zijn werk maken van de verzorging van dieren. Toen de oproep voor de militaire dienstplicht op de mat viel besloot hij dat een universitaire studie een betere tijdspassering was. Het werd muziekwetenschap vanwege zijn passie voor de muziek. Hij werkte bij het Amsterdam Baroque Orchestra van Ton Koopman en het Combattimento Consort Amsterdam van Jan Willem de Vriend. Hij beheerde de bibliotheek, organiseerde de programmering en produceerde concerten. Soms sprong hij in als reisleider bij Wolvekamp.
Amsterdams Bachfestival
Samen organiseerden ze het Amsterdams Bachfestival Amsterdam. “Het was het jaar dat de 250ete sterfdag van Bach wereldwijd werd herdacht. Wij vonden dat er in Nederland te weinig aandacht voor was, dus organiseerden we zelf iets”, aldus Remco. Het festival groeide uit tot de Muziekvierdaagse waar werken van meerdere componisten worden uitgevoerd. De liefde voor de muziek en het organisatorisch talent kwamen samen en legden mede de basis voor hun latere loopbaan.
Toen Walter Wolvekamp stopte namen Stronks en Roovers zijn onderneming over. “In de tijd dat wij daar werkten”, zegt Remco, “waren het vooral eendaagse reizen naar Duitsland. Mensen gingen mee omdat ze daar opera’s en solisten zagen die je in Nederland nog nauwelijks zag”. Ze kozen voor hun bedrijf de naam MUSICO Reizen en bouwden dat uit tot een organisatie die per jaar zo’n honderd opera- en concertreizen aanbiedt.
Wat is het startpunt voor een reis? Taco: “We kijken eerst naar het muziekaanbod. Daar bouwen we een programma omheen. Een enkele keer kijk je welke stad hot is. Bilbao bijvoorbeeld met het Guggenheimmuseum. Dan kijk je wat er in die stad of omgeving muzikaal aantrekkelijk is. Muziek blijft wel altijd het belangrijkste. Uitgangspunt is dat er voldoende afwisseling is in repertoire, componisten en uitvoerenden.
Remco: “We willen alle mogelijkheden aanbieden. Feit is dat er meer Verdi wordt uitgevoerd dan Ligeti”.
MUSICO Reizen bezoekt ook festivals. Beide directeuren hebben daar zichtbaar plezier in. Remco: “Ze hebben een heel andere dynamiek. Er is veel en uiteenlopend aanbod”.
Gasten zijn gelijk gestemd
De deelnemers aan de MUSICO-reizen zijn soms doorgewinterde opera- of concertbezoekers, maar ook mensen met minder ervaring hierin. Het mooie is dat ze hun interesse en liefde voor klassieke muziek delen. Ze bezoeken ook in eigen land vaak concerten. Het zijn operaliefhebbers maar ook bijvoorbeeld Bachkenners en liefhebbers van oude muziek. Het is altijd een gemêleerd gezelschap maar altijd met één passie: de muziek. Remco: “Onze gasten zijn mensen met een specifieke muzikale interesse die in de fase van hun leven zitten dat ze het fijn vinden dat alles wordt georganiseerd. Het is wel altijd een uiteenlopend gezelschap. Alleengaanden, echtparen, vrienden en vriendinnen die samen reizen. Ze zijn gelijkgestemd en ze vinden het fijn om met elkaar voorstellingen te bezoeken en daar samen over te praten”.
Doorgewinterde operakenners dus? Zit er groei in die markt? Taco Stronks: “Er komen wel degelijk steeds nieuwe mensen bij. Er is wel een ander probleem. Het is heel belangrijk dat je in je jeugd in aanraking komt met klassieke muziek. Met al die bezuinigingen missen mensen een stuk educatie. Dat kan uiteindelijk de doodsteek voor de klassieke muziek zijn”.
Remco: “Ik begrijp wel dat je een statement wilt maken. Ik zeg altijd: het is nooit te laat om lekker van muziek te genieten”.
Taco: “Dat is ook wel weer zo. Het is in ieder geval niet erg als mensen zeggen dat ze er weinig van weten en niet iedereen hoeft een mening te hebben”.
Opera als moderne kunstvorm?
De MUSICO-directeuren bestrijden dat opera als kunstvorm uitsterft. Remco: “Dat is niet zo. Opera vernieuwt zich voortdurend”. Mensen denken bij opera vaak aan baljurken en pruiken. Dat is deels ook zo, maar er zijn veel moderne ensceneringen. “Het is eigenlijk moderne kunst”, zegt Remco. “Operacomponisten waren in hun tijd ook vaak vernieuwers. Er is niks op tegen om dat in deze tijd door te zetten”.
Taco zegt dat hij soms een traditionele setting kan waarderen. “Ik vind een productie waar een boom een boom is en waar je een fijn verhaal op toneel ziet ook niet verkeerd”.
Dat vindt Remco eigenlijk minder interessant. “Voor mij hoeft een voorstelling niet te shockeren om het shockeren, een beetje schuren mag best. Het is goed kennis te maken met andere culturen en opvattingen, het verrijkt je leven. Er zijn moderne producties die een lust voor het oog zijn. Zo’n moderne uitvoering kan bloed-irritant zijn, maar als het goed gebeurt dan krijg je een multidimensionaal spektakel. Het leuke daarvan is dat onze gasten worden gestimuleerd hun mening bij te stellen en daar met anderen over te discussiëren. Het ergste vind ik het als mensen uit de zaal komen en zeggen: het was wel mooi”.
Musicoloog moet ook een kussen kunnen regelen
Zelf zijn de directeuren zo’n tachtig tot negentig dagen per jaar met hun gasten op reis. Ze willen voeling houden met hun publiek. Hoewel de evaluatieformulieren van de gasten heel belangrijk zijn, willen ze voorkomen dat het beeld wordt bepaald door enkelingen. Over hun reisleiders zijn ze het eens. Het moeten goede gastheren en gastvrouwen zijn.
Remco: “Daar zoeken we ze niet in de eerste plaats op uit. Ze moeten een grote affiniteit hebben met de muziek, veel kennis hebben en daar over kunnen praten met een groep”.
Taco: “Dat klopt, mar musicologen moeten ook een ander kussen regelen als een gast daar om vraagt”.
Reizen blijft hen verrassen
Waar worden ze als directie gelukkig van? Taco: “Onze grootste beloning zit hem er in als mensen de volgende keer weer met ons reizen. Echt gelukkig word ik als een programma mooi is opgebouwd. Neem onze driedaagse Zeelandreis. We hebben een concert in Terneuzen, de stad van de Vliegende Hollander en we gaan daarna in Antwerpen naar de Wagner-opera Der fliegende Holländer. Dat past zo mooi”.
Remco: “Ik vind het altijd fijn als mensen tijdens een reis aangenaam verrast worden”.
Taco: “We hadden ooit een reis naar Koblenz in een schattig 18e-eeuws theater met een budget van niks. Het was geweldig dat met zo weinig middelen zo’n verrassend mooi programma werd geboden. De uitvoerenden speelden met zoveel plezier. Onze gasten waren enthousiast. Dan is het geslaagd”.
Hebben ze nog wensen? Taco: “Ik zou wel wat meer willen doen met 17e- en 18e-eeuwse theaters zoals we nu doen met onze Stockholmreis naar theater Drottningholm. Voorwaarde is dat het muziekaanbod goed is”.
Gaat het wel eens mis? “We hebben wel eens een reis georganiseerd die op papier veelbelovend was. Het was ook op een ontzettend leuke plek, het eten was geweldig, maar aan de uitvoering waren zoveel concessies gedaan dat het niet aan onze standaard voldeed”, zegt Remco.
Taco: “Muzikale kwaliteit is voor ons het belangrijkste”.
Het interview met Remco Roovers en Taco Stronks werd opgetekend door Jan de Vries (oktober 2016).
Meer over Remco Roovers leest u hier.
Meer over Taco Stronks leest u hier.