Leipzig

Vrijdag 23 mei reizen we per IC-trein via Hannover naar Leipzig waar we onze intrek in het centraal gelegen NH Leipzig Zentrum. Hier in Leipzig vindt deze dagen het Sjostakovitsj Festival plaats, ter herdenking van het 50e sterfjaar van Dmitri Sjostakovitsj.

Zaterdag 24 mei geeft de reisleiding ’s morgens een inleiding op het muziekprogramma van dit Sjostakovitsj Festival. Hierna maken we onder leiding van een gids kennis met Leipzig met een stadswandeling door het centrum van Leipzig. Het levendige hart van de stad wordt gevormd door de historische binnenstad, omgeven door een groene promenade die het voormalige verloop van de fortificaties aantoont. Rond de Nikolaikirche ontstond in 1989 de protestbeweging die uiteindelijk tot de val van muur zou leiden. Opvallend veel componisten wiens naam nu prominent op de programma’s van de concertzalen prijken, werkten hier. Niet alleen Bach maar ook Wagner, Mendelssohn, Schumann en Grieg enige tijd hebben vertoefd.
’s Middags speelt het Quatuor Danel strijkkwartetten van Sjostakovitsj.
’s Avonds staat tijdens een concert door het Gewandhausorchester en het Boston Symphony Orchestra onder leiding van Andris Nelsons de Zevende Symfonie van Sjostakovitsj centraal. De eerste delen van deze symfonie schreef Sjostakovitsj in 1941 tijdens de belegering van Leningrad – zoals Sint-Petersburg toen nog heette. Hij was vast van plan de rest van de symfonie ook daar te schrijven, maar hij werd op bevel geëvacueerd. Een jaar was de symfonie af en begon aan een ware zegetocht door de wereld, totdat Stalin het welletjes vond en alle smart die de belegering met zich mee had gebracht, uit ieders geheugen wilde verwijderen. Ook in Amerika slonk de belangstelling met het groeien van de Koude Oorlog.

Zondag 25 mei kunt u ’s morgens een concert van het MDR-Rundfunkchor bijwonen met op het programma behalve muziek van Sjostakovitsj ook de Psalmensymfonie van Stravinsky.
Aan het einde van de middag vindt in de Oper van Leipzig een opvoering van de opera Lady Macbeth van Mtsensk plaats, met Kristine Opolais als Katerina. Katerina Ismailova is rijk getrouwd maar eenzaam, haar man is impotent en haar schoonvader een tiran. Hoever kan iemand gaan om zichzelf te bevrijden van onwaardige omstandigheden? Sjostokovitjs schreef een grootschalige en expressieve opera waarin een mengeling van tragische kracht en satire, grotesk en schrijnend realisme samenkomt.

Maandag 26 mei geeft de reisleiding een vervolg op de toelichting van het muziekprogramma. Daarna staat een bezoek aan het Mendelssohnhaus en aan het Schumannhaus op het programma.
In de avond is het woord aan sopraan Elena Stikhina, alt Marina Prudenskaya, tenor Bogdan Volkov en bas Günther Groissböck die liederen van Sjostakovitsj ten gehore zullen brengen. Op het programma onder meer de Suite op gedichten Michelangelo Buonarroti, de laatste liederen die Sjostakovitsj in broze gezondheid schreef, een jaar later was het immers het 500-e geboortejaar van deze beeldhouwer die in zijn brieven en dagboekaantekeningen meer dan 300 gedichten nagelaten heeft. In Halle speelt de Staatskapelle Halle de Alpensymfonie van Richard Strauss. (NB. Dit betreft beide avondconcerten die niet te combineren zijn.)

Dinsdag 27 mei staat het Museum der bildenden Künste op het programma. In 2005 opende het museum in een gloednieuw pand in de Altstadt van Leipzig. Nieuwbouw was noodzakelijk nadat tijdens de Tweede Wereldoorlog de oude locatie aan het Augustusplatz verwoest werd, maar de beslissing erover duurde decennia. Pas sinds deze eeuw kan men de rijke collectie die reikt van de middeleeuwen tot aan hedendaagse kunstenaars, weer in volle glorie ten toonstellen. Tot de pronkstukken van het museum behoren onder andere de Cranach-collectie en de collecties met schilderijen van oude Duitse en Nederlandse meesters, evenals de werken van Duitse meesters uit de 19e eeuw zoals Caspar David Friedrich.
In het Gewandhaus nemen we afscheid van het Sjostakovitsj Festival met een liederenavond tijdens welke ook de Zeven romances op gedichten van Alexander Blok zal klinken. Sjostakovitsj was op verzoek van cellist Mstislav Rostropovich and sopraan Galina Vishnevskaya hieraan begonnen, maar een hartaanval strooide roet in het eten. Sjostakovitsj was zijn creativiteit even kwijt, totdat – zo gaat het verhaal – hij eenmaal weer thuis op de onderste plank een fles drank vond die zijn vrouw verstopt had. Hij ledigde de fles en wist daarna onmiddellijk hoe hij deze cyclus met de gedichten van de surrealist Alexander Blok moest afronden.

Woensdag 28 mei vertrekken we na het ontbijt terug naar Nederland.