Wenen oud & nieuw

Harry-Imre Dijkstra

U had als medereiziger verzeild kunnen raken in een bus met een kelenschrapend gezelschap dat hard studeert op een Mozart-canon, of in een treincoupé waar een selecte groep zich gewillig onderwerpt aan een chocoladeproeverij. De zinnen prikkelen met meer dan alleen de concerten, voorstellingen en bezienswaardigheden die al gepland waren: het is wel een van mijn geliefde bezigheden tijdens een reis.

Terwijl ik zelf als kamermusicus regelmatig op het podium te vinden ben is mijn rol als uw begeleider bescheidener, maar het doel hetzelfde: de muziek tot leven brengen. Dan gaat het natuurlijk om meer dan een uitlegje bij een voorstelling; gedurende een reis een met leuke en minder vrolijke verhalen gelardeerd ruimer klankbeeld oproepen en vooral duidelijk maken hoe, behalve hopelijk geïnspireerd, ook ambachtelijk en aards de kunst en de kunstenaar kunnen zijn, daarbij puttend uit wat er in de afgelopen eeuwen zoal is opgetekend in de literatuur en uit mijn eigen belevenissen als muziekspeler en in andere huidige en vroegere activiteiten als radioprogrammeur en -presentator, recensent, componist, arrangeur, concert-organisator, bladomslaander, dirigent, docent, interviewer, acteur, kleuter-muziekcursusleider, stadsgids, reisleider - ja, dat was het wel ongeveer, geloof ik.

Hoewel ik tijdens mijn jeugd door mijn vader behoorlijk met nostalgie ben geïnfecteerd - ik ken bijvoorbeeld heel goed de populaire muziek waar U én uw ouders vroeger stiekem naar luisterden of op dansten! (en laat ik het niet hebben over mijn collectie 78- en andere toerenplaten) - hebben die jeugd én mijn muziekstudie in Nederland en Rusland me muzikaal omnivoor gemaakt en geleerd niet te oordelen naar genre maar naar kwaliteit.En het wonderlijke is dan, dat er behalve in al die kunstige muziek voor mij zoveel kwaliteit schuilt in de symfonieën van omgevingsgeluiden die ik op diverse plaatsen in de wereld heb kunnen beluisteren en die deze daarmee extra dierbaar maken: de licht met meeuwen bevolkte zeewind en het bijna ongemerkt sissen van kebab op een klein rooster van een straatverkoper als achtergrond bij een nachtelijk gesprek op met een boekverkoper op een plein in Istanbul; of het aanzwellen van met schippersklavier-klanken vermengd geroezemoes bij het naderen van een wijnkelder of middeleeuwse bierbrouwerij annex -café in Praag, de stad waar ik regelmatig verblijf - plots meer geluid omdat de licht krakende deur van het etablissement wat bruusk door een vertrekkende bezoeker opengetrokken wordt.

Maar... als U het toch liever over de overeenkomst tussen Beethoven en Boogie-Woogie wilt hebben, ben ik graag van de partij!

Lees ook het interview met Harry-Imre Dijkstra.