Marc-Antoine Charpentier (componist)

1643 - 24 februari 1704

De Parijzenaar Marc-Antoine Charpentier trok aanvankelijk naar Rome om er kunstschilder te worden. Hij raakte echter in de ban van de muziek en studeerde enige jaren bij Carissimi in Rome. Toen Charpentier rond 1670 terugkeerde naar Parijs, nam hij heel wat Italiaanse muziek mee. Zijn eigen muzikale stijl bleek zich eveneens ontwikkeld te hebben tot een prachtige synthese tussen de Italiaanse en de Franse muziek.

Charpentier bekleedde diverse belangrijke functies in het muzikale Parijs. Hij was jarenlang verbonden als componist en maître de musique aan de Saint Louis en het Jezuietencollege, en later aan de Saint Chapelle. In die hoedanigheid schreef Charpentier veel geestelijke muziek. Zijn Leçons de ténèbre waren vanaf de eerste opvoering in 1680 zeer geliefd. Het behoort wellicht tot zijn meest Franse werk, vol noblesse, elegantie en verstilling.
Veel bekender is zijn Te Deum, vooral sinds dit werk als herkenningsmelodie wordt gebruikt voor de uitzendingen van EBU (European Broadcasting Union) dat onder meer jaarlijks het nieuwjaarsconcert vanuit Wenen verzorgt.

Intussen was Charpentier in 1672 Lully opgevolgd als componist voor de Comédie-Française van Molière. Hij schreef muziek voor onder andere het toneelstuk Le malade imaginaire. Voor de Académie Royale de Musique schreef Charpentier zijn enige opera, Médée.

Charpentier liet zich inspireren door zowel de Franse als Italiaanse muziek. Zijn ouvertures zijn ceremonieel, en volgen vooral de voorbeelden van Lully. Zijn dansen zijn licht, uitbundig, vol ritmische nuances en met veel aandacht voor chromatiek. Zijn vocale muziek combineert de sterk ontwikkelde declamatie van de Franse muziek met de warme lyriek van de Italiaanse muziek.
Charpentier had veel plezier in het laten horen van de verschillende orkestrale kleuren. Zijn partituren verraden zijn buitengewone aandacht voor de instrumentatie, de tempi en de dynamiek. Beroemd is zijn "dramatische pauze". Juist met deze eigenschappen wist Charpentier zijn teksten zo gloedvol en levendig te vertolken.

Werken van deze componist