Lorenzo da Ponte (librettist)

(10 maart 1749 - 17 augustus 1838)

Poetry is the door to music
Lorenzo Da Ponte was de belangrijkste librettist voor de opera buffa. Tijdens zijn Weense jaren (1783-1790) schreef hij vooral voor Salieri, Martín y Soler en Mozart. Zijn samenwerking met de laatste resulteerde in het toppunt van de opera buffa: Le nozze di Figaro, Don Giovanni en Così fan tutte.

Veel van wat biografen vertellen over Da Ponte, is gebaseerd op zijn Memorie, een aaneenschakeling van avonturen à la zijn vriend Casanova waar fictie en werkelijkheid moeilijk te onderscheiden zijn.

Da Ponte was opgeleid tot priester maar zijn liberale politieke uitspraken en zijn voorliefde voor getrouwde vrouwen leidde tot een jarenlange verbanning uit Veneto. Via Dresden kwam Da Ponte in Wenen terecht, met een aanbevelingsbrief voor Salieri op zak. Al snel had hij zijn plek aan het hof verworven.

Da Ponte schreef makkelijk en snel, wist wat er van hem verwacht werd maar stak zijn mening niet onder stoelen of banken. Het leidde nog al eens tot een meningsverschil en verlies van positie. Na Wenen volgde Parijs en Londen en uiteindelijk Amerika waar hij in 1838 overleed en onder grote belangstelling werd begraven.

De Memorie geeft een aardig inkijkje in het theaterleven in Da Ponte's tijd en zijn eigen ideeën. Zo was Da Ponte van mening dat de poëzie de toegang tot muziek geeft: "poetry is the door to music which can be very handsome, and much admired for its exterior, but nobody else can see its internal beauties if the door is wanting."

Hoewel Da Ponte aangeeft een groot bewonderaar te zijn van zijn illustere voorgang Metastasio, liggen zijn echte inspiratiebronnen verder terug in de tijd: Dante, Petrarca, Boccaccio, Ariosto, Tasso.


Da Ponte was zich erg bewust van de verschillende talenten van de componisten voor wie hij werkte. Hij schreef zijn libretti dan ook zo dat het precies bij de betreffende componist paste. Da Ponte was een groot bewonderaar van Mozart. Dat blijkt uit zijn Memorie en uit de libretti die hij voor Mozart schreef. Maar zijn grote favoriet was Martín y Soler. Hij beschouwde diens L'arbore di Diana als zijn beste libretto.