Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze (kerkmuziek)

Componist: Franz Joseph Haydn

Première: Goede Vrijdag 1787 te Cádiz

Toelichting

In 1786 bestelde de bisschop van de Santa Cueva in Cadíz (Spanje) bij Haydn zeven stukken om zijn preken tijdens de vastenweek over Christus’ laatste woorden op te luisteren. Merkwaardig genoeg vroeg de bisschop specifiek om een instrumentaal werk waarop Haydn hem de cyclus Die sieben letzten Worte leverde, bestaande uit zeven adagio's. Het getal zeven verwijst naar de in totaal zeven door de evangelisten overgeleverde woorden - of liever gezegd zinnen - die Christus aan het kruis sprak.

Haydn schreef deze overpeinzingen voor orkest, passiemuziek voor orkest dus. Later maakte Haydn hiervan nog een versie voor koor, orkest en solisten, plus nog een bewerking voor strijkkwartet en voor piano.

Haydn beschouwde zijn Die sieben letzten Worte als 'het beste van al mijn werken'. Hij zag zich bij deze compositie voor het probleem gesteld hoe zeven langzame werken van ca 10 minuten elk te schrijven zonder in herhalingen te vallen en de luisteraar uit te putten. Zijn geniale gevoel voor retorica en voor religieuze symboliek maken Die sieben letzten Worte tot een monument van muzikale en emotionele, maar ook intellectuele diepgang.