Componist: Ludwig van Beethoven
Librettist:
Johann Wolfgang von Goethe
Première: 15-06-1810 te Wenen
Het verhaal speelt zich af in Brussel tijdens de jaren 1566-1569, aan de vooravond van de Tachtigjarige Oorlog. De stad Brussel en de rest van de Nederlanden komen in opstand tegen de Spaanse bezetter. Graaf Egmont, die samen met Willem van Oranje aan het hoofd staat van de adellijke oppositie, is erg geliefd bij de eigen bevolking maar stelt zich tegelijkertijd ook loyaal op tegenover de Spaanse kroon. Wanneer de hertog van Alva naar de Nederlanden gezonden wordt om er orde op zaken te stellen, schat Egmont het gevaar verkeerd in en weigert hij te vluchten. Hij wordt door de Spaanse hertog gevangen genomen vanwege zijn lakse houding tegenover de beeldenstorm. Egmonts heldhaftige geliefde Klärchen onderneemt nog een vergeefse poging om de bevolking te mobiliseren en Egmont uit zijn kerker te bevrijden, maar wanneer zij inziet dat haar poging tot mislukken gedoemd is, ontneemt zij zichzelf van het leven. Egmont zelf wordt uiteindelijk ter dood veroordeeld en op de grote markt van Brussel terechtgesteld. Kort vóór zijn executie verschijnt Klärchen aan hem in een visioen waarin zij de uiteindelijke bevrijding van Vlaanderen aankondigt. Met Egmonts laatste roep om gerechtigheid en onafhankelijkheid besluit Goethe het treurspel, dat in 1789 in Mainz in première ging.
Goethe schreef Egmont in de periode 1775-1788. De dichter brengt hier een enigszins geromantiseerde versie van de historische gebeurtenissen rond de Vlaamse graaf Lamoraal Ivan Egmont. Goethe had in zijn tekst al aangegeven waar hij er muziek bij wilde hebben. Maar Beethoven voegde op eigen initiatief op meer plaatsen muziek toe. Deze muziek is geen een losse opeenvolging van vrijblijvende achtergrondmuziek en luchtige intermezzo’s. Integendeel, zij maakt integraal deel uit van het drama en geeft muzikaal commentaar bij de gebeurtenissen. De complete toneelmuziek voor Egmont bestaat uit een ouverture gevolgd door negen stukken voor sopraan, mannelijke verteller, en een volledig symfonieorkest. Tegenwoordig wordt echter meestal alleen de ouverture opgevoerd.