Componist: Johann Strauss jr.
Librettist:
Richard Genée
Camillo Walzel
Première: 03-10-1883 te Berlijn
De jonge hertog van Urbino komt elk jaar met carnaval naar Venetië. De oude senator Delacqua wil zijn mooie vrouw Barbara behoeden voor de verleidingskunst van de hertog en stuurt haar daarom naar een klooster in Murano. Barbara heeft daar geen zin in, want zij is inmiddels verliefd op een knappe marineofficier. Zij weet haar voedster Annina over te halen voor haar in de plaats naar Murano te gaan. De hertog heeft echter gehoord van Delacqua's voorzorg. Hij geeft zijn barbier en factotum Caramello (die verliefd is op Annina) opdracht om Barbara te ontvoeren.
Zo gaan twee intriges door elkaar lopen: Caramello brengt de hertog zonder het in de gaten te hebben een dame op een presenteerblaadje: niet Barbara, maar zijn eigen Annina. Inmiddels heeft de oude senator vernomen dat de hertog een mooi baantje zal vergeven aan diegene die zijn gunst zal weten te verwerven. Daarom komt Delacqua de hertog alsnog zijn echtgenote voorstellen; maar ook deze dame is niet de echte Barbara, maar Ciboletta, de keukenmeid. Deze Ciboletta heeft ook een vriend, de macaroniekok Pappacoda.
In de loop van het verhaal proberen de twee jaloerse minnaars (Caramello en Pappacoda) tot elke prijs te voorkomen dat de hertog ook maar een ogenblik alleen is met een van de twee pseudo-Barbara's, hetgeen tot veel komische verwikkelingen leidt, met een gunstige afloop voor de meeste protagonisten.
Eine Nacht in Venedig is de enige operette van Johann Strauss jr die niet in Wenen in première is gegaan. Juist omdat zijn vrouw een verhouding was begonnen met theaterdirecteur van het Theater an der Wien, besloot Johann Strauss uit te wijken naar Berlijn. Met de combinatie van Venetiaans carnaval, romantiek bij maanlicht op het San Marcoplein en een vrolijke maskerade leek succes binnen handbereik te liggen, maar dat mocht niet zo zijn. De tekst 'Nachts sind die Katzen ja grau, nachts tönt es zärtlich miau' ontlokte een miauw uit het publiek, binnen de korste keren gevolgd door een gemiauw door de hele zaal. Voor de Weense première - die er alsnog kwam - wijzigde Strauss de tekst van deze zogenaamde Lagunewals en was succes alsnog verzekerd.