Componist: Giuseppe Verdi
Librettist:
Francesco Maria Piave
Première: 03-11-1844 te Rome
Eerste bedrijf
De leden van de senaat en de Raad van Tien vergaderen in het paleis van de doge. Jacopo, de zoon van de doge, Francesco Foscari, wordt beschuldigd van moord. Zijn vrouw Lucrezia pleit voor zijn onschuld, maar wordt niet geloofd en de senaat bekrachtigt het vonnis. De doge is diepbedroefd maar niet in staat in te grijpen.
Tweede bedrijf
Jacopo ontwaakt in de armen van Lucrezia in de gevangenis. Zijn vader komt in zijn officiële functie van doge het vonnis aan zijn zoon mededelen, waarbij Loredano, zijn tegenstander, die de Raad van Tien tegen hem en zijn zoon heeft opgezet, triomfantelijk toekijkt.
In de raadskamer van het paleis wordt het (doods)vonnis nogmaals bevestigd door de Raad.
Derde bedrijf
De oude doge treurt om zijn zoon. hij ontvangt een brief waarin de werkelijke moordenaar zijn daad bekent. Maar het is al te laat. Het vonnis is voltrokken. Loredano en zijn medestanders overreden de doge zijn functie neer te leggen. De doge sterft aan een gebroken hart.
Zelf noemde Giuseppe Verdi dit werk een 'Tragedia lirica in tre atti'. Het libretto is van Francesco Maria Piave en gebaseerd op The Two Foscari van Lord Byron.
Het overweldigende succes Ernani leverde de 31-jarige Giuseppe Verdi een stroom aanvragen voor opera’s op. Ook het Romeinse Teatro Argentina deed zo'n verzoek.
Beducht voor de strenge censuur van Rome koos Verdi voor Lord Byrons vaak gespeelde ‘historical tragedy’ The Two Foscari, een onderwerp dat hij oorspronkelijk voor het Venetiaanse Teatro La Fenice had willen gebruiken.
Verdi probeerde in deze opera voor het eerst de voor die tijd gebruikelijke heftige handeling, met zijn soms lachwekkende verwikkelingen, terzijde te schuiven ten faveure van een kamerspel dat gekenmerkt wordt door fijnzinnige psychologische situatieschetsen en driedimensionale karakters.
Hierdoor kon Verdi verfijning en verdichting aanbrengen in zijn muzikale stijl, en schiep hij intieme en direct aansprekende aria’s en ensembles. Het prachtige duet tussen Lucrezia en haar schoonvader Francesco wijst al vooruit naar het beroemde duet tussen Violetta en vader Germont in La traviata, waar de muziek de dialoog eveneens op de voet volgt. De charme van dit wonderbaarlijke en ook nu nog maar al te vaak onderschatte meesterwerk ligt niet alleen in zijn aantrekkelijke eenvoud en de volmaakte afwezigheid van routine maar vooral in de melancholische en maritieme sfeer die Verdi later ook in zijn Simon Boccanegra wist op te roepen.
Op 3 november 1844 ging I due Foscari in Rome in première en was direct zeer succesvol. Zo werd het in Zuid-Amerika talloze malen opgevoerd. Aan het einde van de 19de eeuw raakte het werk, net als een aantal andere vroege Verdi-opera’s in de vergetelheid, om in de jaren zestig van de vorige eeuw weer herontdekt te worden.