Il trionfo del tempo e del disinganno (oratorium)

Componist: Georg Friedrich Händel

Librettist: Benedetto Pamphili

Première: zomer van 1707 te Rome

Korte inhoud

‘De meer gewichtige gedachten komen met de winter des levens,’ zingen Schoonheid en Genot vol overtuiging in een jubelend duet, waarmee ze de vergankelijkheid van de jeugd moedig proberen weg te babbelen. Händels allereerste oratorium Il trionfo del Tempo e del disinganno (1707) is van en voor alle tijden: Bellezza (Schoonheid) komt langzaam maar zeker tot het inzicht dat ze niet zal kunnen ontsnappen aan de knagende tand van Tempo (Tijd) en leert van Disinganno (letterlijk: het wegnemen van verbeelding en daarmee een positieve Desillusie) dat het samenspannen met Piacere (Genot) niet leidt tot permanent geluk.

Toelichting

Na een periode in Hamburg trok Händel naar de Italiaanse stadsstaten voor verbreding van zijn kennis. In Florence bouwde hij zijn reputatie op als organist en componist van opera-aria’s. Vervolgens vestigde hij zich in Rome, waar alleen oratorio opgevoerd mochten worden. Oratoria omdat daar geen scenische uitvoering aan te pas komt.

Il trionfo del tempo was Händels eerste oratorium, dat hij schreef nadat hij in Rome was aangekomen. Hij was er kennelijk erg tevreden mee want hij greep er verschillende keren op terug. Zo voerde hij het oratorium in 1737 in een hernieuwde versie in Londen uit en maakte hij later nog een Engelstalige versie. Bovendien voorzag hij verschillende aria's van een andere tekst om ze te kunnen gebruiken in onder andere de opera's Agrippina en Rinaldo (bijvoorbeeld de bekende aria 'Lascia ch'io pianga'). Kortom, voor sommigen een feest der herkenning, maar ook voor diegenen die geen Händelkenner zijn, absoluut de moeite waard.

Pamphili’s libretto vertoont verwantschap met middeleeuwse moraliteiten, waarin allegorische figuren hun opwachting maken en de centrale figuur tot een dieper spiritueel inzicht komt. Voor Schoonheid betekent dit dat ze zich zal moeten richten op de Eeuwigheid, omdat alleen daar Tijd geen vat op haar zal kunnen hebben.

Rollen in dit werk
  • Il Tempo (tenor)
  • La Bellezza (sopraan)
  • Il Disinganno (alt)
  • Il Piacere (sopraan)