Componist: Thomas Tallis

Première: ca 1570 of 1573

Toelichting

In de 16e eeuw zijn ontzettend veel motetten geschreven, bedoeld om thuis in kleine kring te zingen of in de kerk tijdens een dienst. Voor bijzondere gelegenheden breidde men het aantal stemmen graag uit om zo bij te dragen aan meer glorieus effect. Het motet Spem in alium van Thomas Tallis moet wel geschreven zijn voor een heel bijzonder moment, met 40 individuele stemmen, verdeeld over acht vijfstemmige koren (sopraan, alt, tenor, bariton, bas).

Tallis was niet de eerste die zo'n 40-stemmig motet schreef. Zijn jongere collega Alessandro Striggio uit Italië was in 1567 naar Londen gekomen met het motet Ecce beatam lucem voor 40 stemmen. Het is mogelijk dat Tallis op verzoek van de graaf van Norfolk, Thomas Howard, in 1570 de handschoen opnam en een Engelse tegenhanger van een dergelijk ingewikkeld motet schreef. Een handschrift uit 1610 lijkt hiernaar te verwijzen.
Het zou ook echter kunnen dat Tallis Spem in alium schreef ter gelegenheid van de veertigste (!) verjaardag van koningin Elizabeth I in 1573. Tallis was bij haar in dienst als 'Gentleman of the Chapel Royal'.

Zeker is wel dat Tallis bedoeld heeft dat de 40 zangers, verdeeld in acht koren, in een halve kring staan. Zo kan de muziek zijn rondgang maken door de ruimte, van koor 1 naar koor 8 waarna een kort tutti volgt. Dan keert de muziek (op een tekst uit het bijbelboek Judith) terug van koor 8 naar koor 1. Na een tweede tutti van alle 40 zangers trekken de koren in paren met elkaar op tot aan een tutti slot.