Componist: Richard Strauss

Librettist: Hugo von Hofmannsthal

Première: 30-01-1913 te München

Korte inhoud

Ariadne auf Naxos bestaat uit twee delen, de Proloog en de Opera. Het eerste deel laat de voorbereidingen zien die leiden tot het tweede deel. Dit tweede deel is dus in feite een opera in een opera.

De Proloog
Ten huize van de rijkste man van Wenen zijn allerlei voorbereidingen in gang voor een muziekavond. Er zijn twee groepen met muzikanten gearriveerd. Een groep is een nogal clownesk gezelschap, aangevoerd door de smeuïge comédienne Zerbinetta. De andere groep is veel serieuzer van karakter, en is van plan de opera Ariadne auf Naxos op te voeren. Iedereen raakt in rep en roer als de Major-domo bekent maakt dat de twee gezelschappen, omwille van tijdsgebrek, gelijktijdig zullen moeten optreden.
Aanvankelijk weigert de ambitieuze jonge componist ook maar één noot te wijzigen in zijn dramatische opera, maar op advies van zijn leraar en met name onder de bedwelmende invloed van Zerbinetta is hij bereid een en ander aan te passen.

De Opera
Ariadne is verlaten door Theseus op het eiland Naxos. Ze wacht haar lot af en rouwt om haar geliefde. Ze verlangt naar de dood. Zerbinetta komt op met haar komediegroep en probeert Ariadne op te vrolijken door te zingen en te dansen. Zonder succes. In een weergaloze coloratuuraria geeft Zerbinetta een simpel advies: de eenvoudigste manier om over een gebroken hart te komen is door een nieuwe man te vinden.
De drie nimfen kondigen de komst van een vreemdeling op het eiland aan. Aanvankelijk denkt Ariadne dat het de boodschapper van de dood is. Het is echter de god Bacchus, die onmiddellijk verliefd raakt op Ariadne en haar zelfs een sterrenbeeld aan de hemel belooft. Fijntjes herinnert Zerbinetta Ariadne nog even aan haar devies. De opera eindigt met een gepassioneerd liefdesduet tussen Ariadne en Bacchus.

Toelichting

Al voor de première van Der Rosenkavalier in 1911 waren Strauss en zijn librettist Von Hofmannthal al op zoek naar materiaal voor een volgend project. De bedoeling was iets kleins. Deze "Zwischenarbeit" groeide echter uit tot een unieke combinatie van komedie met muzikale begeleiding en opera, waarin zowel de verschillende genres als periodes op geraffineerde wijze met elkaar verweven zijn.