Die Frau ohne Schatten (opera)

Componist: Richard Strauss

Librettist: Hugo von Hofmannsthal

Première: 10-10-1919 te Wenen

Korte inhoud

Centraal in de opera staat het verwerven van een schaduw: symbool voor vruchtbaarheid en menselijkheid - een motief ontleend aan de oosterse literatuur. De Keizerin, dochter van geestenkoning Keikobad, daalt van haar verheven wereld af in de mensenwereld om een schaduw te vinden. Als zij daarin niet slaagt zal haar echtgenoot, de Keizer, verstenen. Ook het mensenpaar is kinderloos maar de verversvrouw is bereid haar schaduw te ruilen voor materiële welstand. De Keizerin, bewust van de hoge menselijke prijs die Barak en zijn vrouw betalen voor het afstaan van de schaduw, ziet uiteindelijk af van haar tegendraadse verlangen. Getroffen door de menselijkheid van Barak komt ze tot inzicht.

Toelichting

Met Die Frau ohne Schatten hadden componist Richard Strauss en librettist Hugo von Hofmannsthal de niet geringe ambitie hun eigen Zauberflöte af te leveren.
Net zoals in Mozarts Die Zauberflöte worden in deze symbolistische opera twee paren tegenover elkaar geplaatst. De verheven Keizer en Keizerin vertoeven in een droomwereld van liefde en jacht; de textielverver Barak en zijn vrouw staan in het harde leven van de realiteit.

Niet alleen Die Zauberflöte maar ook de Sprookjes van 1001 Nacht en het Byzantijnse keizerdom inspireerden componist en librettist tot een beladen parabel die verpakt is als een fantastisch, beeldrijk sprookje. Het is een parabel over beproevingen die tot oprechte liefde, erbarmen en fundamentele menselijkheid leiden. De symbiose van een uiterst geraffineerd, literair libretto en een indrukwekkende partituur, vol symfonisch brio, maakt Die Frau ohne Schatten tot een muziektheatraal hoogtepunt dat Strauss zelf omschreef als: ‘de laatste romantische opera’.

Rollen in dit werk
  • Der Kaiser (tenor)
  • Die Kaiserin - dochter van Keikobad (sopraan)
  • Barak - de verver (bariton)
  • Die Färberin - vrouw van Barak (sopraan)