Linz

Woensdag 18 september rijden we vanaf diverse opstapplaatsen in Nederland per touringcar naar ons hotel in Zuid-Duitsland.

Donderdag 19 september vervolgen we onze tocht naar Linz. De geschiedenis van Linz begint als de Romeinen hier in de 1e eeuw na Christus een fort aan de Donau bouwen, Lentia. Een van de belangrijkste gebouwen van Linz, het Linzer Schloss, is op de resten van dit fort gebouwd. Aan dit fort zit nog een Nederlands tintje. In de 17e eeuw liet keizer Rudolph II het slot naar de plannen van Anton Muys verbouwen.
Onderweg maken we een tussenstop bij de Abdij van Wilhering. Aanvankelijk stond hier een kasteel, maar Ulrich en Kolo Wilhering stichtten hier in 1146 op verzoek van hun vader een klooster. Het huidige kloostergebouw dateert van eeuwen later en is vooral beroemd om de prachtige rococo-decoraties. 's Avonds concerteert in het Brucknerhaus de Wiener Philharmoniker onder leiding van Christian Thielemann. Het waren ook de Wiener Philharmoniker die in 1973 deze concertzaal, ontworpen door de Finse architecten Heikki und Kaija Siren, openden.
Vanavond staat de Eerste Symfonie van Bruckner op het programma, in de versie zogenaamde 'Weense versie' uit 1891. Deze Weense versie maakte Bruckner ruim twintig jaar dat zijn Eerste Symfonie in Linz in première was gegaan.

Vrijdag 20 september verkennen we Linz. Hier kreeg Bruckner zijn opleiding tot schoolmeester en keerde hij later terug als organist van de Alter Dom van Linz. Al direct bij zijn aanstelling in Linz gaf Bruckner aan dat er de nodige reparaties aan het orgel gewenst waren. In feite liet Bruckner in de loop der jaren het orgel geheel naar zijn wensen ombouwen, en nu is dit het enige orgel dat zich nog in 'originele Bruckner-staat' bevindt. 's Avonds kunt u in de Alter Dom de Bruckners Mis in d horen. In deze mis is de symfonicus Bruckner al te horen, hetgeen ook de recensenten niet was ontgaan: 'Herr Bruckner hat nicht nur mit großer Meisterschaft die höchsten Aufgaben der Tonkunst gelöst, sondern auch, und zwar namentlich seine Begabung für den höheren Styl, die Symfonie bewiesen', zo schreef men in 1864. Met deze mis voor koor, solisten, orkest en orgel behaalde Bruckner zijn eerste grote succes.

Zaterdag 21 september rijden we eerst naar Ansfelden, de geboorteplaats van Anton Bruckner waar nu een klein Bruckner-Museum is gevestigd. Later op dag brengen we een bezoek aan het klooster Sankt Florian, waar Bruckner na het overlijden van zijn vader zijn jeugdjaren doorbracht als koorknaap. Het klooster is gesticht in 1071 en in de 17e en 18e eeuw ingrijpend verbouwd tot het grootste barokke klooster van Oostenrijk met een indrukwekkende Marmorsaal, Bibliotheek en een rijk versierde kerk. In deze kerk ligt Bruckner begraven, bij het orgel. Het was zijn innige wens.
In het Brucknerhaus is de avond gewijd aan twee 'laatbloeiers' van de symfonie: Johannes Brahms en Anton Bruckner. Niet alleen waren ze allebei 43 jaar ten tijde van de première van hun Eerste Symfonie, ze stonden bovendien allebei onder invloed van Beethoven. Brahms werkte jarenlang aan zijn eersteling, met de hete adem van Beethoven in zijn nek. Althans, zo voelde Brahms dat. Maar zijn eerste symfonie was niet zo maar een beginneling, 'de Tiende van Beethoven' noemde dirigent Hans van Bülow het werk met ontzag. En ook het eerste symfonische werk van Bruckner, in 1865, mocht er zijn, al herzag Bruckner in zijn onzekerheid het werk later grondig. En zo beschikt de muziekgeschiedenis nu over twee maal een Eerste Symfonie van Bruckner. Deze avond staat de vroege versie op het programma, de Linzer versie. Door beide 'eerstelingen' vooraf te laten gaan door de ouverture Corelian van Beethoven wil dirigent Christoph Spering laten horen hoe verschillend Brahms en Bruckner met de erfenis van hun inspirator zijn omgegaan.

Zondag 22 september bezoeken we het spectaculaire Lentos Kunstmuseum, een van de belangrijkste musea voor moderne kunst in Oostenrijk, met nadruk op werken van Europese schilders in de eerste helft van de 20e eeuw.
Met de Münchner Philharmoniker en dirigent Thomas Hengelbrock kunt u deze Brucknerreis in stijl afsluiten. Zij spelen vanavond in het Sankt Florian de Mis in f, de laatste grote mis van Bruckner. De jaren 1864-1874 was het decennium van de grote symfonische koorwerken: Deutsche Requiem van Brahms, Verdi's Requiem en ook de drie grote missen van Bruckner. Vooral van deze derde mis hield Bruckner zielsveel. Aan het einde van zijn leven schreef hij: 'Der Bruckner wird alt und möchte doch so gern noch die F-Moll '[Messe]' hören! Bitte, bitte! Das wäre der Höhepunkt meines Lebens.'

Maandag 23 september verlaten we Linz en brengen we eerst nog een kort bezoek aan Passau voordat we doorrijden naar ons hotel in Zuid-Duitsland. Passau is een oude stad op de grens met Oostenrijk. Belangrijker nog: er komen in deze stad maar liefst drie rivieren samen: de Donau, de Inn en de Ilz. De Altstadt staat vol prachtige, barokke gebouwen.

Dinsdag 24 september keren we terug naar Nederland.